Wydobycie srebra

Srebro wykazuje zbliżone właściwości chemiczne do miedzi i w mniejszym stopniu do ołowiu. Z tego powodu często występuje w złożach razem z tymi surowcami i stanowi produkt uboczny ich wydobycia. Szacuje się, że 75% wydobywanego srebra na świecie pozyskuje się jako produkt uboczny[1]. Przykładem przedsiębiorstwa odzyskującym srebro z produkcji miedzi może być polska spółka KGHM, której Wydział Metali Szlachetnych w Hucie Miedzi „Głogów” produkuje m. in. srebro rafinowane[2].

Srebro jest jednym z najwcześniej poznanych metali. Wykopaliska na Bliskim Wschodzie w których odkryto cenne przedmioty wytwarzane ze srebra datuje się na 5000 lat temu. Najsłynniejszą kopalnią srebra w starożytności była ateńska kopalnia w Laurion. Szacuje się, że przez kilka wieków działalności wydobyto w niej 250 mln uncji srebra (7,5 tys ton). Uważa się, że dochody z kopalni w Laurion pozwoliły Temistoklesowi sfinansować wygraną wojnę z Persami i tym samym  powstrzymać Kserksesa przed najazdem na Europę.

Srebro w starożytności używano do bicia monet i upowszechniło się w starożytnym Rzymie, gdzie stanowiło podstawę systemu monetarnego. Przez 500 lat po upadku Cesarstwa produkcja górnicza srebra w Europie praktycznie nie istniała. Dopiero z końcem VIII wieku wznowiono produkcję w Niemczech, Czechach i Tyrolu, co pozwoliło na utworzenie nowych szlaków handlowych i wznowienie starych.

Przełomowym wydarzeniem w wydobyciu srebra okazało się odkrycie Ameryki Południowej i Środkowej, szczególnie złóż eksploatowanych przez słynną boliwijską kopalnię Patosi. Według szacunków hiszpańskiej mennicy w latach 1505 – 1650 do Hiszpanii przywieziono 17 tys. ton srebra. Sama Boliwia do 1700 roku wyprodukowała 30 tys. ton. Ameryka Południowa była głównym producentem srebra do końca lat 70-tych XX wieku. Odkrycie nowych złóż m. in. w Nevadzie i Utah pozwoliło Stanom Zjednoczonym wysunąć się na pozycję lidera, którą później przejął Meksyk[3].

Od początku XX wieku wydobycie srebra nie spadało poniżej 5000 ton rocznie. Wzrost produkcji skutecznie wyhamowała I Wojna Światowa, Wielki Kryzys w okresie międzywojennym oraz II Wojna Światowa. W 1946 roku produkcja szlachetnego kruszcu wyniosła zaledwie 4000 ton. Od czasu zakończenia wojny wydobycie srebra nieprzerwanie rośnie (zachwiane jedynie II Kryzysem Naftowym) i w 2012 roku osiągnęło pięciokrotnie wyższą wartość niż w okresie powojennym.

Wykres. Wydobycie srebra na świecie w latach 1900 – 2012 (w tonach)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: U.S. Geological Survey.

W 2012 roku światowa produkcja srebra wyniosła ok. 24 tys. ton. Do czołowych producentów, którzy razem osiągnęli poziom prawie 50% światowego wydobycia należą 3 kraje: Meksyk (4250 t), Chiny (3800 t) oraz Peru (3450 t). Na dalszych miejscach uplasowały się Australia (1900 t), Rosja (1500 t), Boliwia (1300 t), Polska (1170 t), Chile (1130 t), Stany Zjednoczone (1050 t) oraz Kanada (530 t). Reszta produkcji na poziomie 16% należała do pozostałych krajów na świecie.

Rozpatrując wydobycie srebra w podziale kontynentalnym można zauważyć, że kraje Ameryki Północnej realizują ok. 24% światowej produkcji, a kraje Ameryki Południowej - 25%[4]. Szacuje się, że złoża obu Ameryk dostarczyły dotychczas 75% srebra jakie wydobyto ogółem w historii ludzkości[5]. Z kolei największym producentem srebra w Europie jest Polska – ok. 5%[6].

Do czołowych producentów w kategorii przedsiębiorstw (wg danych z 2011 roku) należą: KHGM Polska Miedź S.A. z udziałem w światowym rynku 5,3%, australijska spółka BHP Billiton plc. (udział 5,1%) oraz spółka Fresnillo plc. (5,0%)[7].

Wykres. Produkcja srebra na świecie w 2012 roku (w tonach)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: USGS.

---

[1] J. R. Craig, D. J. Vaughan, B. J. Skinner, op. cit., s. 324.

[2] KGHM Polska Miedź S.A., Produkcja Metali Szlachetnych, www.kghm.pl/index.dhtml?category_id=273, 18.04.2013.

[3] J. R. Craig, D. J. Vaughan, B. J. Skinner, op. cit., s. 322-323.

[4] U.S. Geological Survey, Silver,

http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/silver/mcs-2013-silve.pdf, 18.04.2013.

[5] J. R. Craig, D. J. Vaughan, B. J. Skinner, op. cit., s. 324.

[6] U.S. Geological Survey, Silver, http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/silver/mcs-2013-silve.pdf, 18.04.2013.

[7] KGHM Polska Miedź S.A., KGHM na świecie, www.kghm.pl/index.dhtml?category_id=258, 18.04.2013.